Stel je voor: nóg vier jaar Trump! De Amerikanen zullen die madman toch niet weer kiezen? Maar de Amerikaanse media noemen hem een sterke kandidaat. En ook in mijn eigen vriendenkring van Democraten en hun Nederlandse sympathisanten bespeur ik twijfel alom. Nergens voor nodig! ‘Zonder een onvoorziene, catastrofale ontwikkeling heeft Trump vrijwel nul kans om herkozen te worden.’

Uit: Maarten! 2019-3. Bestel het nummer hier

Ik heb die wijsheid van een superslimme kennis, die deze regelmatig herhaalt in goed onderbouwde nieuwsbrieven aan zijn Democratische vrienden. Net als u waarschijnlijk op dit moment was ik aanvankelijk sceptisch. Nu denk ik dat hij gelijk heeft. Roger Smith behoort niet tot de rekenwonderen die mediaorganisaties zoals The New York Times in dienst hebben om de dagelijkse stroom opiniepeilingen te analyseren. Maar als de voormalige financieel topman van een Hollywood-studio heeft hij net zoveel grip op cijfers als zij – en geen last van het collectieve trauma dat hen tot overdreven voorzichtigheid beweegt. In 2016 wisten journalisten (ik ook) immers unaniem: Trump: fat chance, Hillary Clinton gaat winnen.

Laten we wel wezen: eigenlijk had ze ook gewonnen. Ze kreeg 3 miljoen stemmen meer dan Trump. Maar dit was een van de slechts drie keren dat de verliezer van de popular vote toch president werd (Bush jr. lukte het in 2000 ook). De Republikeinen wonnen dankzij het bizarre systeem van het electoral college, dat onevenredig veel gewicht geeft aan de uitslag in afzonderlijke staten.

Maar dat gaat Trump geen tweede keer lukken, zegt Roger. De kern van zijn argument: gezien Trumps flinterdunne marges in 2016 kan hij het zich niet veroorloven kiezers te verliezen. Dus als de media erop hameren dat 85 procent van de Republikeinen hem trouw blijft, is dat in wezen slecht nieuws voor de president: het betekent dat één op de zes Republikeinen nu niet meer van plan is op hem te stemmen. Republikeinen vormen maar 25 procent van het electoraat; in 2016 kreeg Trump ook de steun van veel onafhankelijke kiezers. Deze grote groep independent voters, zo blijkt uit de peilingen, is de president ook steeds meer zat.

 

De beste manier om rechtse populisten te ontmaskeren is door ze te laten regeren

 

Nog wat slechte cijfers voor de president: 55 procent van de kiezers heeft al besloten dat ze absoluut niet op hem zullen stemmen, terwijl slechts 28 procent vastberaden is dat wel te doen. Trumps approval rating – het aantal kiezers dat hem een goede president vindt – ligt maar in veertien, merendeels kleine staten boven de 50 procent. In 29 andere staten scoort hij een onvoldoende. Inclusief in het handjevol cruciale staten dat hem vorige keer nipt over de streep trok: Pennsylvania, Ohio, Michigan en Wisconsin.

Ook demografische factoren werken in het nadeel van de president. Elk jaar komen er 4 miljoen jonge kiezers bij. Die zijn eerder geneigd Democratisch te stemmen. Met de 2 miljoen doden, de meesten bejaard, worden vooral Republikeinse stemmen begraven. Trump had in 2016 het geluk dat hij Hillary Clinton tegenover zich had, een even gehate kandidaat als hijzelf, waardoor de opkomst de laagste was in twintig jaar. Dat gebeurt niet nog een keer.

Wie van de twintig mannen en vrouwen die nu om de Democratische kandidatuur vechten kan het van Trump winnen? ‘Koploper Joseph Biden,’ zegt Roger, ‘of degene die sterk genoeg is gebleken om zowel hem als de rest van een getalenteerde groep kandidaten te verslaan!’

Intussen slaat Trump steeds wilder om zich heen. Met racistische uitspraken over immigranten en zwarte parlementariërs probeert hij, volgens commentatoren, zijn achterban te motiveren. Domme strategie, zegt Roger. De blanke, boze mannen stemmen toch wel op hem. Het gaat om de rest. En die schrik je met openlijk racisme af (subtiel racisme werkt helaas wel in de Amerikaanse politiek).

Maar dat Trump een onbehouwen, onbeschoft sujet is wisten de kiezers al. Als ze hem straks afdanken is dat vooral omdat hij er weinig van heeft gebakken. Veel geschreeuw, weinig wol. ‘De beste manier om rechtse populisten te ontmaskeren is door ze te laten regeren,’ zegt Roger. Ze komen zelden hun beloftes na. Zo heeft Trump niets gedaan om de kwijnende industrie in het hart van het land uit het slop te halen. En dan dreigt er ook nog een recessie.

Roger is ervan overtuigd dat Trump op de grootste afgang afstevent sinds Lyndon B. Johnson in 1964 de extreem-rechtse Barry Goldwater faliekant versloeg. Ik hou graag een slag om de arm. Waar ik vooral bang voor ben is oorlog. In de Volkskrant suggereerde oud-correspondent Arie Elshout onlangs dat de president, die dagelijks met Jan en alleman ruzie trapt, voor een heuse oorlog terugschrikt. Maar zou het kunnen dat hij wacht tot net voor de verkiezingen? Mocht er oorlog komen, dan scharen veel Amerikanen zich blindelings achter hun leider, die dan omhoogschiet in de peilingen. Zo’n war boom is meestal van korte duur, dus Trump moet de oorlog wel goed timen. Iran, Venezuela, Noord-Korea – er zijn genoeg landen waar ze zich alvast zenuwachtig kunnen maken.