Er waart een gevoel van diep pessimisme door het land. Gezien de politieke ontwikkelingen is dat op het eerste gezicht wel begrijpelijk. Kortzichtigheid en wensdenken hebben de Nederlandse politiek in hun greep. Maar het pessimisme is veel breder, het leeft even sterk in de hele westerse wereld.

Uit Maarten! 2024-2. Bestel losse nummers hier of word abonnee

Deskundigen suggereren dat een Grote Oorlog niet onmogelijk is, zowel in Europa als in Azië. Rusland zou gruwelijke plannen hebben en een botsing tussen China en de Verenigde Staten over Taiwan is zeker niet ondenkbaar. En dan is er natuurlijk altijd de klimaatopwarming, die onvoldoende wordt aangepakt.

Dit diepe pessimisme lijkt mij vooral een modieuze stemming waarvoor in ieder geval op dit moment – over de verre toekomst valt meestal weinig zinnigs te zeggen – weinig reden is. Poetin kan veel kwaad, maar van een grote oorlog tegen de NAVO zal het niet komen. Dat geldt mijns inziens ook voor een omvangrijk militair conflict tussen de Verenigde Staten en China.

Ik vind overigens het voortdurende losse gepraat over Grote Oorlogen totaal onverantwoordelijk. Dat we in Europa meer moeten doen aan onze strategische veiligheid is duidelijk, maar daar is toch deze bangmakerij niet voor nodig. Het conflict in de Oekraïne is daarvoor voldoende reden.

Ik vind het voortdurende losse gepraat over Grote Oorlogen totaal onverantwoordelijk

Het pessimisme in Nederland is ook nogal zonderling, gezien de economische situatie in het land. De economie doet het goed, Nederland hoort tot de allerrijkste landen van de Europese Unie, de werkloosheid is historisch laag en de armoede geringer dan bijvoorbeeld in een prachtland als Zweden.

De economie van de EU als geheel kan wel wat stimulans gebruiken, maar de situatie is zeker niet dramatisch slecht. Ja, er is een goede kans dat Donald Trump wordt herkozen, maar dat kan Europa een extra stimulans geven om zijn geopolitieke situatie te verbeteren. Met de Amerikaanse economie gaat het prima.

Natuurlijk zou er meer kunnen en moeten worden gedaan aan de energietransitie, maar vanuit historisch perspectief voltrekt die transitie zich eigenlijk verrassend snel. En dan kijken we nog even naar de toestand van de hele wereldbevolking. Die is volgens alle cijfers in economisch en gezondheidstechnisch opzicht in de afgelopen drie decennia spectaculair verbeterd. De kindersterfte is bijvoorbeeld gehalveerd.

Zeker zijn er redenen voor pessimisme, die zijn er altijd. Maar er zijn zeker evenveel, zo niet meer redenen voor optimisme. De tijd waarin we leven is niet dramatisch beroerd, zeker niet beroerder dan, zeg, 50 jaar geleden!

Meer lezen uit dit nummer? Bestel uw exemplaar hier