Afgelopen nacht ging Mark Rutte door het stof vanwege zijn rol in de Omtzigt-affaire. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer gaf steun aan de motie van afkeuring; alleen de VVD stemde tegen. Een meerderheid voor de zwaardere motie van wantrouwen bleef uit. Maarten blikt terug op dit historische debat.

Maarten: ‘Aan het begin van de dag leek het alsof de positie van Rutte onherstelbaar beschadigd was. Dat bleek toch mee te vallen. Dat Rutte door het stof moest, daar had ik wel begrip voor. De kritiek was terecht. Maar de opwinding die vervolgens ontstond, vond ik wat overdreven. De stemming in de Tweede Kamer was al te opgewonden, omdat het al vrij snel duidelijk werd welke kant het op zou gaan.

Na enig binnenskamers reflecteren, kwamen D66 en CDA al gauw tot de conclusie dat ze wel met Rutte door moesten. Vergeet niet dat de VVD onder Rutte bijna twee miljoen stemmen kreeg. Een situatie zonder premier Rutte midden in een crisis zou wel erg ingewikkeld worden. Als meest logische toekomstige coalitiepartijen kozen D66 en CDA daarom eieren voor hun geld. Kaag diende een motie van afkeuring in tegen Rutte om een signaal af te geven. Maar, net als Hoekstra, steunde ze de zwaardere motie van wantrouwen niet.

‘D66 en CDA kozen eieren voor hun geld’

Vind ik het allemaal zo verschrikkelijk wat Rutte heeft gedaan? Eigenlijk niet zo. Wat ontzettend stom is, is dat hij over deze hele kwestie heeft gelogen. Als hij meteen had gezegd: ‘sorry, ik heb inderdaad over Omtzigt gepraat,’ dan was er niet zo veel aan de hand geweest. Erover liegen of zeggen dat je het je niet meer kan herinneren, is zonderling. We kennen inmiddels zijn reputatie en de toneelstukjes van onze goedlachse demissionair premier.

Hoe nu verder? Zoals ik het op dit moment zie, is dat het zittende kabinet terugkomt met enige personele wijzigingen. Dat lijkt me nu het meest voor de hand te liggen. Er zijn eigenlijk geen andere alternatieven. Rutte zal flink aan het werk moeten om in de gesprekken over de formatie het vertrouwen terug te winnen.

‘Zoals ik het op dit moment zie, is dat het zittende kabinet terugkomt met enige personele wijzigingen’

Wat betreft het verkennersproces, dat zal veel meer geformaliseerd moeten worden. Nadat de Kamer het stokje heeft overgenomen van het staatshoofd, hebben ze er een potje van gemaakt. Op schrift moet duidelijk worden vastgesteld wat het proces inhoudt en wie er welke verantwoordelijkheid draagt. Het mag duidelijk zijn dat nu niemand eigenlijk precies weet wat de bedoeling is.’

Wilt u op de hoogte blijven van de actualiteiten? Word nu abonnee van Maarten!; een opinieblad vol diepgravende interviews, scherpe analyses en verrassende artikelen van verschillende gastschrijvers en commentatoren.