Toen Albert Bierstadt één jaar was, emigreerde het gezin van Duitsland naar Amerika. Later ging hij terug naar Duitsland om een opleiding te volgen aan de beroemde Düsseldorfer Malerschule, onder andere bekend om de uitstekende opleiding tot landschapsschilder. Terug in Amerika maakt hij deel uit van de Hudson River School in New York.  Om een voorzichtig etiket te plakken wat stijl betreft: Romantisch georiënteerd Luminisme.

Bierstadt maakt reizen naar het westen van Amerika en verwerkt de landschappen die hij ziet in zijn schilderijen. Vaak dramatische, wilde landschappen. Ten slotte komt hij terecht in Alaska in de Loring Bay. Als een soort ‘toerist’ bevindt hij zich op het stoomschip de Ancon, gebouwd in 1867 in New York. Het schip vervoert voorraden en post. Het schip loopt op een klip en zinkt. Vanaf het land schildert Bierstadt het langzaam slagzij maken van de Ancon.

Dit werk van Bierstadt is nogal afwijkend van zijn normale werk dat meestal groot is en romantische landschappen laat zien in een luministische gloed. Dit is een klein, bijna schetsmatig schilderijtje. Gemaakt op papier dat op hardboard is geplakt. Toch valt het direct op als je het ziet hangen op de zaal in het museum in Boston. Het is overigens tot zijn dood in zijn atelier gebleven. Hij heeft het dus nooit verkocht. Pas in 1947 kwam het in het bezit van het Museum of Fine Arts in Boston.

Ik ga een poging wagen om uit te leggen waarom ik het zo bijzonder vind. Aan het onderwerp kan het zeker niet liggen. Er is niet veel bijzonders aan een stoomschip dat langzaam aan het zinken is. Er is geen mens te zien, geen paniekerige situatie van mensen die hopen op redding.  Het heeft een soort dramatische kracht van zichzelf blijkbaar. Maar wat dan wel?

Het water is grijs, de lucht is grijs, maar wel met diverse schakeringen. De laatste strook water voor de horizon is lichter van tint. De lucht linksboven de horizon lijkt iets open te breken. Dat het een baai is wordt duidelijk door de stukjes land die er te zien zijn. Maar wat natuurlijk heel bijzonder is is het geel van de radarstoomboot. Het lijkt bijna licht te geven. Een laatste teken van leven van het schip, een soort SOS. Maar het heeft ook iets eenzaams. Dat langzame tragische zinken.

Ik merk dat wat ik ook probeer het me gewoon niet lukt om goed onder woorden te brengen wat er nou zo fascinerend aan is. Poging mislukt.

Omdat mijn poging dus jammerlijk mislukt is wil ik u toch het verhaal van ons bezoek aan het museum niet onthouden. Het was zeker lang geleden, begin jaren ‘90 van de vorige eeuw. Het museum lag mooi in het groen, maar eenmaal binnen vielen de kakdames me op die met rieten manden met daarin bloemen, vazen vulden met als inspiratiebron bepaalde schilderijen. Wat een onzin! Ik dacht: hebben jullie niks beters te doen? Ga je nuttig maken, ga werken!

Maar we kwamen voor een schilderij van John Singer Sargent, de Boit sisters. Het hing in een zaal boven. Tot mijn ultieme verbazing hing daar ook mijn geliefde Wreck of the Ancon. Het beroemde, grote schilderij van Singer Sargent is en blijft mooi, maar weer realiseerde ik me dat formaat er niets toe doet en dat mijn kleine lieveling gewoon prachtig bleef!

Albert Bierstadt 1830 Solingen-1902 New York
Wrak van de “Ancon” in Loring Bay, Alaska 1889
Olieverf op papier op masonite (hardboard)
35.8 cm x 50.1 cm
Museum of fine arts Boston