Soms zijn intens slechte mensen plezierig gezelschap. Zo ook de man die Donald Trump de machiavellistische methodes bijbracht waarmee hij het al eens tot in het Witte Huis heeft geschopt. 

Ik herinner me een gezellige lunch op het Italiaanse eilandje Capri. Het was 1983 en ik, studentje, was er gearriveerd met mijn rugzak. New Yorks meest beruchte advocaat, Roy Cohn, kwam in zijn privévliegtuig. Ik raakte met zijn piloot aan de praat, en voor ik het wist zat ik bij Cohn aan tafel. Hij bleek een charmante tafelheer, interessant en geïnteresseerd; het verwonderde me niet dat hij talloze New Yorkse beroemdheden tot zijn vrienden kon rekenen, ondanks zijn reputatie als een meedogenloze deskundige in het breken van mensen en hun carrières.

We hadden het over zijn gastcollege dat ik het jaar ervoor had bijgewoond aan de Columbia-universiteit, waar ik journalistiek studeerde. Hij kwam er elk jaar op uitnodiging van een professor, die ooit had laten zien hoe goede journalistiek het kwaad een halt kan toeroepen. Begin jaren vijftig had Fred Friendly als producer samen met zijn baas, de legendarische tv-journalist Edward R. Murrow, een snoeiharde documentaire gemaakt die bijdroeg aan de val van communistenjager Joseph McCarthy. Cohn was McCarthy’s rechterhand. Samen hielden ze hoorzittingen tegen Amerikanen die van ‘rode’ sympathieën werden verdacht. Homoseksuele overheidswerkers (volgens hen chantabel door de Russen) behoorden ook tot hun doelwitten. Duizenden mensen werden op hun voordracht uit overheidsdienst ontslagen. Een duister hoofdstuk uit de Amerikaanse geschiedenis. Maar tijdens het college – en de lunch – bleef Cohn bij zijn standpunt dat hij naar eer en geweten had gehandeld. Nooit toegeven dat je fout zit of zat. Altijd aanvallen, je nooit verontschuldigen. Het waren enkele van zijn stelregels die we Donald Trump in praktijk zien brengen. Pas later kwam ik erachter dat Cohn tot zijn dood in 1986 Trumps beste vriend was. Hij was begin jaren zeventig ingehuurd door de onroerendgoedfirma Trump, toen die door de Amerikaanse overheid werd beschuldigd van discriminatie tegen zwarte huurders. De jonge Trump was net bij zijn vader in de zaak gekomen.

‘Cohn werd Donalds mentor, zijn vaste adviseur bij elk belangrijk aspect van zijn zakelijk en persoonlijk leven,’ aldus journalist Wayne Barrett, die een biografie over Trump schreef. Cohn introduceerde de jonge Trump uit Brooklyn bij de elite van Manhattan; ze belden elkaar wel vijf keer per dag en gingen ’s nachts gezamenlijk naar de disco Studio 54. Cohn had zich intussen ontpopt tot de meest gevreesde advocaat van New York. Als Trump zakenpartners de stuipen op het lijf wilde jagen, haalde hij een foto van Cohn uit zijn bureaula. Tot diens clientèle behoorden ook enkele maffiabazen. Decennia later is Cohns invloed op Trump overduidelijk. ‘Zijn sloopkogelcampagne voor het presidentschap – het met leedvermaak belasteren van tegenstanders, opschepperij als handelsmerk –, dat alles is een Roy Cohn-act in het groot,’ aldus The New York Times. Van Cohn leerde Trump dat je je naam in de media moet houden – positief of negatief maakt niet uit; bel desnoods zelf de journalist. En hij leerde dat als je dingen maar agressief en hard genoeg blijft roepen, veel mensen ze voor waar aannemen.

Als Trump zakenpartners de stuipen op het lijf wilde jagen, haalde hij een foto van Cohn uit zijn bureaula

Cohn fascineerde me, en toen ik hoorde dat hij aids had, besloot ik samen met een vriend een boek over hem te schrijven. Op de dag dat we zouden beginnen, werd mijn vriend zelf wakker met de eerste symptomen van aids. Het boek was van de baan. Mijn vriend werd activist voor homorechten, begon een blad voor hiv-positieven en overleefde wat toen nog een doodvonnis leek. Roy Cohn bleef zijn homoseksualiteit en zijn ziekte tot zijn laatste snik ontkennen. In het beroemde toneelstuk Angels in America, verfilmd met onder anderen Al Pacino, is hij vereeuwigd als een homohatende homo, die tot het laatst toe volhoudt dat hij aan leverkanker lijdt. Eén maand voor zijn dood werd Cohn door de New Yorkse Orde van Advocaten uit zijn ambt gezet wegens ‘onethisch, onprofessioneel en bijzonder laakbaar gedrag’. Hij had een stervende miljonair op zijn doodsbed gedwongen hem executeur-testamentair te maken.

De advocaat die een expert was in intimidatie en karaktermoord leeft voort in zijn leerling: the 45th president of the United States of America.

Uit: Maarten! 2017-1.