Maarten: ‘Kort na de verkiezingen van 22 november 2023 schreef Ronald Plasterk in zijn column in De Telegraaf dat, gezien de uitslag, de formatie niet ingewikkeld hoefde te zijn en ook niet lang hoefde te duren. Dat leidde ertoe dat hij, nadat een verkenner van PVV-huize al direct was gesneuveld, die simpele formatie mocht starten als verkenner. Ik schrijf dit op 19 februari 2024 en kan concluderen dat de eerste fase van die simpele formatie na bijna drie maanden volledig is mislukt.

Uit Maarten! 2024-1. Bestel losse nummers hier of word abonnee

Waarom kreeg Plasterk zo grondig ongelijk? Voornamelijk omdat hij niet goed had nagedacht, waardoor hij niet had begrepen wat het grootste probleem van deze formatie zou zijn, in combinatie met de neveneffecten van dat probleem. Dat was natuurlijk de winst van de PVV en de noodzaak voor de andere partijen met die partij te gaan praten over de formatie. De PVV is geen politieke partij in de traditionele zin van dat woord, het is een  eenmansformatie die, gedreven door de zonderlinge obsessie met de ‘islamisering’, in de afgelopen twee decennia niets heeft nagelaten om de parlementaire democratie te beschadigen en verdacht te maken.

Onmiddellijk na de verkiezingen verklaarde Dilan Yesilgöz dat de VVD geen deel wenste uit te maken van een normaal parlementair kabinet met de PVV. Daarbij was ze kennelijk alweer vergeten dat Pieter Omtzigt al tijdens de campagne duidelijk had gemaakt niets te voelen voor een normaal kabinet met de PVV. NSC is immers geen radicaalrechtse populistische partij, maar een keurig bastaardbroertje van het CDA. De BBB kunnen we hier  eerder gevoeglijk overslaan. Kortom: de twee partijen die essentieel waren en zijn voor een parlementair kabinet over rechts, voelden niets voor reguliere samenwerking met de PVV.

De PVV is en blijft de roze olifant in de kamer

Geheel terecht natuurlijk, gezien de geschiedenis en standpunten van de PVV. Waarom Plasterk in hemelsnaam heeft gedacht dat dit probleem snel en simpel kon worden opgelost, is een raadsel. De PVV is en blijft de roze olifant in de kamer en dat zal ook in de naaste toekomst het geval zijn. Begin januari heeft Omtzigt nog eens gezegd dat hij niets voelde voor het kabinet dat Plasterk zo moeiteloos in elkaar zou timmeren. Vervolgens maakte  Omtzigt de fout om de in feite zinloze gesprekken, die naar het schijnt inhoudelijk toch al niet veel voorstelden, niet te verlaten.

Ten slotte vertrok hij toch, in kennelijk lichte paniek, bang waarschijnlijk dat zijn blijvende aanwezigheid verwachtingen zou wekken. De verontwaardiging en verbazing van zijn voormalige gespreksgenoten was kinderachtige Haagse poppenkast. Omtzigts standpunt was immers al lange tijd duidelijk, en daarmee ook de onvermijdelijke mislukking van Plasterk. Een nieuwe verkenner, nota bene weer een PvdA-man, gaat nu op zoek naar een aanvaardbare buitenparlementaire constructie. Pas daarna, mogen we aannemen, zal er inhoudelijk geformeerd worden, en pas dan zal blijken hoe enorm groot de inhoudelijke verschillen tussen de partijen zijn.’