Volgens Maarten heeft de Nederlandse politiek een hysterisch karakter gekregen. ‘Eens in de zoveel tijd staat er een Messias op die belooft alles anders te gaan doen in Nederland. Bij de vorige verkiezingen moest Caroline van der Plas het volk gaan redden, nu is dat Pieter Omtzigt.’ Maarten was aanvankelijk hoopvol gestemd, maar vreest dat het blijft bij goede voornemens. ‘Essentiële, concrete plannen om de problemen op te lossen ontbreken bij NSC.’ 

Word abonnee van Maarten! of bestel een losse editie

‘De aanbidding van Pieter Omtzigt vind ik volkomen ridicuul. Hij aarzelt voortdurend over zijn politieke rol als uitvoerder van zijn eigen programma. Nu twijfel ik niet aan Omtzigts integriteit, braafheid en conservatisme, maar zijn optreden in de verkiezingscampagne is allesbehalve indrukwekkend. Buiten zijn dossierkennis is hij een treuzelkont van het ergste soort. Hij lijkt op Hamlet; een figuur die wordt verscheurd door dilemma’s.

‘De aanbidding van Pieter Omtzigt vind ik volkomen ridicuul’

Ooit was ik hoopvol gestemd over Omtzigt, met name over zijn focus op de relatie tussen burger en overheid, en het feit dat hij bestuurlijke blunders aan de kaak durft te stellen. Maar het blijft bij goede voornemens. Essentiële, concrete plannen om de problemen op te lossen ontbreken. Dat hij het NSC-programma niet laat doorrekenen door het Centraal Planbureau en dat hij zijn standpunten over de EU vaag houdt, vind ik ook niet sterk.‘

Het belang van de EU

‘We moeten ons realiseren dat Nederland niet eeuwig kan rekenen op de onvoorwaardelijke steun van de Verenigde Staten. In de verkiezingsdebatten gaat het daar nooit over. We zien Dilan Yeşilgöz een campagne voeren die geen enkele inhoud heeft. Het enige wat we weten is dat ze keurige jassen draagt, veel glimlacht en op hoge hakken tegen Rico Verhoeven bokst. Ook Omtzigt richt zich niet op de wereld buiten onze veilige grenzen.

Alleen Frans Timmermans benadrukt dat de EU van essentieel belang is voor de toekomst van ons land. Er is namelijk een aanzienlijke kans dat Donald Trump opnieuw president wordt en een economische oorlog tegen Europa gaat voeren. Trump staat er goed voor in de peilingen en heeft in een aantal sleutelstaten een voorsprong op Joe Biden. Het is beangstigend dat een gek die steeds gekker lijkt te worden mogelijk opnieuw de leider wordt van de machtigste natie ter wereld – want dat is Amerika nog steeds. Daarom is het noodzakelijk dat we minder afhankelijk worden van de VS en met behulp van de EU op eigen benen leren staan.

Dat Frans Timmermans overigens niet helemaal uit de verf lijkt te komen deze verkiezingscampagne, is vooral te wijten aan de mediafixatie op Omtzigt. De schijnwerpers van de media zijn moeilijk te sturen. Toch heb ik tal van mensen gesproken die op Timmermans gaan stemmen, omdat hij in Europa heeft bewezen dat hij echt wat kan. Bovendien is hij de enige premierskandidaat met internationale ervaring. Maar helaas wordt Nederland geleid door dorpspolitiek. Omtzigt straalt vooral uit dat Nederland een gezellig dorp moet blijven waar geen akelige dingen mogen gebeuren.’

Terug naar de verzorgingsstaat

‘Een verstandig kabinet stuurt naast de EU op een goed functionerende verzorgingsstaat. Je hoeft alleen maar naar het zorgstelsel in Amerika te kijken en je prijst de Heer dat het er hier niet zo aan toegaat. Helaas is onze verzorgingsstaat door decennialang neoliberaal wanbeleid ernstig verwaarloosd. De VVD is niet de enige schuldige, maar was wel de dominante, richtinggevende partij. Door het beleid van zelfredzaamheid zijn we op gruwelijke wijze in het moeras terechtgekomen. Want burgers zijn niet zelfredzaam. Dat is ideologische kletspraat.

‘Burgers zijn niet zelfredzaam, dat is ideologische kletspraat’

Je moet er toch niet aan denken dat de hoofdveroorzaker van de problemen straks weer de leiding neemt? Het is voor mij een raadsel dat de VVD in de peilingen niet wordt afgestraft. Ik kan daaruit alleen maar concluderen dat de Nederlandse kiezer niet goed snik is. We zouden onderhand beter moeten weten; alle grote kwesties die in Nederland spelen, kunnen niet door een rechts kabinet worden opgelost.

Ondertussen is er de afgelopen jaren veel tijd verspeeld. Eerst met de lange formatie van het kabinet, dat nauwelijks de kans kreeg om op gang te komen en vervolgens demissionair werd. Dat de regering viel, was een rotstreek van de VVD. De rechtervleugel wilde gewoon van Rutte af en was bang dat het te veel agendapunten van D66 moest uitvoeren. Op schandelijke wijze beweerde de VVD dat de val van het kabinet onvermijdelijk was. Partijbelang ging boven landsbelang.’

Coalitie over rechts

‘Uit armoe stem ik nu op GroenLinks-PvdA, omdat ik natuurlijk al jarenlang zeg dat ze moeten samenwerken. Het is opvallend dat de fusie en de komst van Timmermans nog niet lijken te resulteren in een spectaculair herstel. Links is verrafeld, en zolang snipperpartijtjes alleen hun eigen programmaatjes promoten, kun je geen echte vuist maken tegen rechts.

Bovendien wil Omtzigt niet over links. Hij is diep in zijn ziel een oerconservatieve man. Dat het er nu naar uitziet dat hij wel met de VVD wil samenwerken, vind ik lachwekkend. Omtzigts hele optreden was een motie van wantrouwen tegen het neoliberale gedachtegoed van de VVD, en nu wil hij collaboreren met de aanstichter van de ellende die hij zelf aankaart. Een coalitie die zelfs mogelijk gedoogd wordt door Geert Wilders. Ik heb daar geen woorden voor.

‘Ik heb zelden zo’n waardeloze verkiezingscampagne meegemaakt als deze’

Kortom, ik heb zelden zo’n waardeloze verkiezingscampagne meegemaakt als deze. Het gaat niet over de problemen die werkelijk spelen, zoals de buitenlandse politiek. Ik zie geen enkele reden om aan te nemen dat wij er na deze verkiezingen beter aan toe zullen zijn dan daarvoor. Uit de kabinetsformatie kan allerlei gekkigheid voortkomen. Er is ook geen garantie dat NSC groot blijft. Wat als de partij na enkele maanden verschrompelt – net als de BBB? Laat de VVD het kabinet dan weer vallen? Dat lijkt de strategie voor de toekomst. Mogelijk komt er dan weer een nieuwe Messias, wie zal het zeggen.’

Blijf op de hoogte van Maartens kritische gedachtegang op politiek, economisch, technologisch en cultureel gebied. Word abonnee van Maarten! of bestel een losse editie in de winkel.