De Tweede Kamer ging in mei 2023 met reces, maar met het miljardengat in de begroting wacht de Nederlandse politiek aanzienlijke uitdagingen. Maarten blikt vooruit op de bezuinigingsplannen, die in de Voorjaarsnota officieel bekend worden gemaakt. Verder buigt hij zich over het maatschappelijke dialoog over de wolf in Nederland, en bespreekt hij de radicalisering van Ongehoord Nederland (ON!). ‘Ik vrees dat een beëindiging van deze omroep zal worden uitgelegd als een politiek besluit dat mogelijk ergere radicalisering in de hand werkt.’

Maarten: ‘Ik heb begrepen dat het kabinet flink gaat bezuinigen – zo’n 2,5 miljard. Of dat nog maar een voorbode is voor nog veel meer bezuinigingen, zullen we moeten afwachten. Tijdens het oplossen van de gecompliceerde begrotingspuzzel is er met de kaasschaafmethode op allerlei ministeries geld weggehaald – behalve op Defensie, dat vanwege afspraken met de NAVO en vanwege de oorlog in Oekraïne voorlopig wordt ontzien.

Op papier gaat het kabinet wel werk maken van de bestrijding van de klimaatcrisis. Er is een lijst van maar liefst 120 nieuwe maatregelen. Vooral grote uitstoters en grootverbruikers van energie zullen meer moeten gaan betalen. Toch is het altijd afwachten wat er van die kabinetsplannen gerealiseerd gaat worden.’

Excuuswoorden van Rutte

‘Eerder deze week reageerde het kabinet al op het spijkerharde rapport van de parlementaire enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen, dat in februari 2023 verscheen. In het Groningse Garmerwolde bood Rutte voor de zoveelste maal zijn excuses aan voor de jarenlange gaswinningsellende in het gebied. Je hoorde de Groningers hardop denken: “Dat hebben we vaker gehoord”. En geef ze eens ongelijk. Decennialang profiteerde Nederland van de gaswinning in de regio, behalve de Groningers zelf.

‘Decennialang profiteerde Nederland van de gaswinning , behalve de Groningers zelf’

Het kabinet belooft nu voor de komende dertig jaar een bedrag van 22 miljard euro beschikbaar te stellen. Een aanzienlijk lager bedrag dan de 30 miljard euro waarnaar verlangd werd. Laten we hopen dat het kabinet nu eindelijk met concrete plannen komt om de schade in het bevingsgebied te herstellen en de problemen snel en effectief op te lossen.’

Clubje halvegaren

Omroep Ongehoord Nederland (ON!) zou zich niet aan de journalistieke code van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) hebben gehouden. Uit onderzoek van het tv-programma Pointer blijkt de omroep stelselmatig complottheorieën en misinformatie te verspreiden. Zou een intrekking van de vergunning van omroep Ongehoord Nederland op zijn plaats zijn?

‘Enerzijds begrijp ik het verzoek van de NPO waarin zij staatssecretaris Gunay Uslu vragen in te grijpen, maar anderzijds lijkt het me niet verstandig. Zodra de politiek zich met de inhoud van programma’s op de publieke omroep gaat bemoeien, ligt dat altijd gevoelig. Dat raakt de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. Hoewel er grenzen bestaan aan uitingsvrijheid en die grenzen keer op keer door Ongehoord Nederland worden opgezocht, lijkt het me niet slim dat de politiek zich hierin mengt. Ik vrees dat een beëindiging van deze omroep zal worden uitgelegd als een politiek besluit, dat mogelijk ergere radicalisering in de hand werkt.

Bovendien gaat het hier om een marginaal clubje halvegaren. Zij zijn zo stompzinnig dat ze zichzelf bij het merendeel van de Nederlandse bevolking al volkomen belachelijk hebben gemaakt. Je kunt je wel afvragen hoe het mogelijk is dat je slechts met een beperkt aantal leden een omroepje kan starten – één waarbij feitelijke onderbouwing, hoor- en wederhoor of doodgewoon fatsoen ontbreken en complotdenkers en extreemrechtse sympathisanten hun xenofobische ideeën en waanbeelden vrij kunnen uiten. Ik neem aan dat ons belastinggeld niet is bedoeld om er nepnieuws mee te verspreiden.’

Politieke propaganda

‘In feite grossiert Ongehoord Nederland, net als de Amerikaanse omroep Fox News, in extreemrechtse standpunten. Laat het duidelijk zijn dat ook Fox News geen nieuwszender is. Fox News is ultrarechts entertainment dat grotendeels bestaat uit politieke propaganda. Met nieuws heeft het helemaal niets te maken.

Vorige week trof Fox News nog een schikking van honderden miljoenen dollars om een lasterzaak te voorkomen, die stemcomputerfabrikant Dominion had aangespannen. Fox News-presentator Tucker Carlson had namelijk jarenlang leugens over de presidentsverkiezingsuitslagen van 2020 verspreid. Dat Fox News de banden met hem heeft verbroken, betekent overigens niet heel veel. Ik ben ervan overtuigd dat er voor hem weer een nieuwe kletsmajoor in de plaats komt. Laat het een zekere troost zijn dat de populariteit van Fox News schromelijk wordt overschat. In werkelijkheid blijkt maar een fractie van de Amerikaanse bevolking naar de zender te kijken.’

Ruimte voor de wolf

Dan nog aandacht voor de terugkeer van de wolf in Nederland. De BBB wil strenger optreden, maar loopt tegen de wettelijke bescherming van het dier aan. Welke aanpak raadt u aan?

‘Ik heb alle begrip voor enkele wolven op de Nederlandse Veluwe, maar hele populaties op de Utrechtse Heuvelrug lijkt me niet zo ideaal. Laat staan dat je een wolf tegenkomt tijdens je stadswandeling door het Wilhelminapark. Ik ben daarom voor de hervestiging van de wolf.

We zijn een heel dichtbevolkt land. In Nederland is er nauwelijks mogelijkheid om een wolvencultuur te creëren, dus laten we dat ook niet stimuleren. Bovendien is er in Duitsland en in het oosten van Europa veel meer ruimte voor de wolf. Nu ben ik tegen die radicale aanpak om die dieren dan maar af te schieten. Laten ze met diervriendelijke en verantwoorde plannen komen die ervoor zorgen dat de wolf in geschikte natuurgebieden kan voortleven.’