Een vriend van ons is zijn diacollectie aan het digitaliseren en stuurt me af en toe een foto. We zagen elkaar tijdens onze reizen en trokken dan soms een paar dagen met elkaar op.

Ook Coen is in het bezit van een enorme diacollectie, maar die zit in dozen en is niet gedigitaliseerd. Dus ik moet het met deze incidentele foto’s doen. Deze foto is van 1993, Sis in Mexico. Nog even los van de schokkende realisatie van mijn verval, kwamen er weer de nodige reisherinneringen naar boven. Ik weet zeker dat u nou niet zit te wachten op jubelende, fijne herinneringen. Bovendien heb ik een hele aangename herinnering recent al eens beschreven, te weten over de koning van Boti.

Nu dan maar eens de meest zware en moeizame reis van mijn leven. Het is 1988 en we zijn in China. Een jaar voor de opstand op het Tiananmenplein. In het Westen waarschijnlijk het meest bekend door de foto van de man met het witte overhemd die voor een tank staat om hem tegen te houden.

Tank Man, 5 juni 1989, Tiananmenplein in China.

Ofschoon we in 1988 nog niet wisten wat er een jaar later zou gebeuren, was de situatie gespannen. Mensen waren vriendelijk, maar durfden ons amper thuis uit te nodigen.

Waarom we in China waren? Coen is afgestudeerd op de Taiping-opstand. Een 19^de eeuwse opstand in China die geleid werd door een Chinese jongen die er van overtuigd was dat hij de jongere broer van Christus was. Coen wilde graag het geboortedorp van deze man zien. Een verhaal op zich.

Ik herinner me de binnenlandse vlucht. Ik liep met een Chinese student die goed Engels sprak naar het vliegtuig. Dat toestelletje hing met pleisters aan elkaar. Dus ik vroeg benauwd aan die jongen: ‘moeten we daar in’? ‘Ja,’ zei hij, ‘ik doe het ook liever niet, maar ik moet snel naar huis’. Één van zijn ouders lag op sterven. We stegen op en er kwamen enorme rookwolken voor uit het vliegtuig. Aha dacht ik in paniek: brand! De mensen voorin begonnen truien en jassen aan te trekken, het werd ijskoud. Het toestel was zo lek als een zeef. Halverwege de vlucht maakte het toestel een duikvlucht naar beneden. Help dacht ik, we storten neer. Nee hij moest landen in verband met een tornado of zo.Uren later stegen we weer op.

De ‘hotels’ waar we in verbleven waren bepaald bijzonder. Nee er waren geen luxe hotels, alleen in de grote steden. Ik herinner me een wel heel primitief hotel in de bergen. Er was geen elektriciteit. Een wc bevond zich buiten op het terrein. Het was een hokje met een plank met daarin een gat gezaagd. Daaronder liepen de varkens die de uitwerpselen opaten. Geen wc-papier natuurlijk. Slechts één kraan buiten op het erf waar iedereen zijn tanden poetste. Geen matras, kussen of dekens, slechts een houten brits. Handdoeken, nee dus. Maar je leert al snel improviseren.

Vervolgens bleek dat we daar niet weg konden. Er was ergens een aardverschuiving geweest en het weinige vervoer was overvol. Ten slotte konden we mee met een busje. Dat was zo vol met mensen dat de man die de kaartjes verkocht dat buitenom deed via de open raampjes. Dat busje hing overigens scheef vlak boven een afgrond. En dat met zo veel mensen. Een boer die tegenover me zat op een graanzak, zag mijn angst en begon me toe te wapperen met een waaier die hij uit zijn zak toverde. Ik werd er bepaald rustiger van. Wat een schat!

Het bleek een zegen dat Coen Chinese karakters kon lezen, want alles werd alleen in het Chinees weergegeven. Dat maakte het reizen met de trein voor ons doenlijk. Maar wel twaalf uur in een overvolle trein.

Toch had ik het allemaal niet willen missen!